Zatrudnienie w Polsce 2012 – rynek pracy w okresie wyjścia z kryzysu

Przedstawiamy ósmą edycję „Zatrudnienia w Polsce”, którą na zlecenie Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich przygotował Instytut Badań Strukturalnych. Tę edycję poświęcono analizie wpływu na rynek pracy światowego kryzysu finansowego lat 2007-2009 (tzw. Wielkiej Recesji) oraz, będącego jego bezpośrednim następstwem w niektórych państwach rozwiniętych (zwłaszcza w strefie Euro), kryzysu finansów i zadłużenia publicznego. Raport został podzielony na cztery części.

Część pierwszą zatytułowano „Wielka Recesja” i poświęcono przyczynom, przebiegowi i konsekwencjom makroekonomicznym kryzysu zapoczątkowanego w roku 2008 w większości krajów UE i OECD. Jej celem jest stworzenie kompleksowego obrazu przebiegu Wielkiej Recesji, w szczególności, zrozumienie jej przyczyn, mechanizmów transmisji, ocena roli różnych mechanizmów dostosowawczych oraz identyfikacja wielowymiarowych podobieństw i różnic – zarówno w przekroju międzynarodowym, jak i względem kryzysów z przeszłości.

Część druga nosi nazwę „Wielka Recesja i nierówności” a jej przedmiotem jest zróżnicowanie oddziaływania kryzysu na sytuację poszczególnych grup społeczno-demograficznych na rynku pracy. Służy ona identyfikacji grup społeczno-demograficznych, które w największym stopniu narażone są na negatywne skutki zmian koniunkturalnych, w szczególności długotrwały brak pracy. Taka perspektywa jest kluczowa z dla odpowiedniego projektowania wsparcia w ramach polityki rynku pracy. W części tej podjęto także pytanie, jak zmiany w koniunkturze gospodarczej wpłynęły na rozwarstwienie dochodów.

Część trzecia poświęcona jest odpowiedziom na kryzys po stronie polityk oraz instytucji i nosi tytuł „Polityka publiczna w obliczu kryzysu”. Koncentruje się ona na analizie wpływu interwencji publicznej na przebieg kryzysu. Zwrócono uwagę na uwarunkowania instytucjonalne w „przeddzień kryzysu”, ich zróżnicowanie międzynarodowe z perspektywy zdolności rynków pracy do absorpcji szoków. Przeprowadzono także analizę różnorodnych sposobów reakcji, po jakie sięgały rządy państw UE i OECD, podejmując próbę oceny ich skuteczności.

Czwarta część, zatytułowana „Kryzys finansów publicznych i druga fala recesji”, jest naturalnym zwieńczeniem raportu. Jej przedmiotem jest znaczenie polityki fiskalnej dla przebiegu Wielkiej Recesji, to, jak zmieniał się stan finansów publicznych różnych państw przed kryzysem i w jego trakcie, oraz rekonstrukcja procesów i prawidłowości zachodzących w badanych gospodarkach z wyróżnieniem roli, jak odgrywały automatyczne stabilizatory, a jaką polityki dyskrecjonalne. Analizie poddano załamanie finansów publicznych, jakiego doświadczyło wiele państw w drugiej fazie Wielkiej Recesji, podjęto także pytanie, jak może kształtować się polityka fiskalna w przyszłości. Podsumowanie raportu stanowią rekomendacje dla polityki publicznej.