Związki zawodowe mniej liczne, ale silniejsze? Zmiany instytucjonalne a premia płacowa za przynależność do związku zawodowego w Europie centralnej

Korzystając z danych z Europejskiego Badania Struktury Wynagrodzeń (ESES), analizujemy, jak zmieniała się premia płacowa wynikająca z układów zbiorowych w Czechach, Polsce i na Węgrzech (CE3) w okresie po wejściu do Unii Europejskiej. Nasze wyniki wskazują, że pomimo spadku ogólnego poziomu uzwiązkowienia, premia płacowa z tytułu objęcia układami zbiorowymi po akcesji do UE wzrosła i zyskała na statystycznej istotności. Dotyczy to w szczególności Polski i Węgier, w których w okresie bezpośrednio po wejściu do Unii Europejskiej pojawiła się premia płacowa wynikająca z układów zbiorowych na poziomie sektorowym, w szczególności wśród pracowników o niskich zarobkach i w wieku powyżej 30 lat. Wyniki interpretujemy w świetle zmian instytucjonalnych, jakie miały miejsce w analizowanych krajach w okresie 2002- 2006. Zmiany te, zainspirowane wymaganiami Komisji Europejskiej z tytułu akcesji, zwiększyły zdolność partnerów społecznych do negocjowania wynagrodzeń i wprowadzania w życie porozumień płacowych oraz sprawiły, że wzrosła skuteczność układów zbiorowych na poziomie sektorowym w zabezpieczaniu praw pracowników.