abstrakt:
Odejście od ręcznej i rutynowej pracy poznawczej w kierunku nierutynowej pracy poznawczej jest kluczową zmianą na rynkach pracy w ostatnich dziesięcioleciach. Brakuje jednak badań oceniających, czy znaczenie tych zadań różni się między pracownikami wykonującymi pozornie podobne prace w krajach na różnym poziomie rozwoju. W artykule prezentujemy nowe miary poziomu zadań zawodowych - nierutynowych analitycznych i personalnych, rutynowych kognitywnych i manualnych. Nasze miary są spójne z szeroko stosowanymi miarami zaproponowanymi dla Stanów Zjednoczonych przez Acemoglu i Autora (2011), ale oparte są o badania ankietowe. Za ich pomocą dokonujemy pomiaru struktury zadań w 42 krajach objętych badaniami PIAAC, STEP i CULS. Nasze wyniki wskazują na znaczące międzynarodowe różnice w strukturach zadań zawodowych, także w ramach tych samych zawodów – rutynowość pracy zmniejsza się wraz z poziome rozwoju, zwłaszcza w zawodach wymagających wysokich kwalifikacji. Na intensywność zadań rutynowych mają wpływ m.in. wykształcenie, umiejętność czytania i pisania, prawdopodobieństwo korzystania z komputera w pracy, a także pozycja kraju w globalnym łańcuchu wartości dodanej. Najważniejszymi czynnikami tłumaczącymi międzynarodowe różnice w relatywnym znaczeniu zadań nierutynowych i rutynowych są różnice w wyposażeniu technologicznym gospodarek, umiejętnościach pracowników i specjalizacji w łańcuchach wartości dodanej (globalizacja). Różnice w technologii w największym stopniu przyczyniają się do międzynarodowych różnic w intensywności zadań rutynowych wśród pracowników w zawodach wymagających wysokich (ISCO 1-3) i średnich (ISCO 4-5) kwalifikacji, podczas gdy pozycja globalizacja najbardziej przyczynia się do różnic między pracownikami w zawodach o niskich kwalifikacjach (ISCO 7-9) oraz w zawodach, które łatwo przenosić za granicę.