Niniejszy artykuł analizuje, w jaki sposób rutynizacja zadań wykonywanych w pracy wpływa na intencje powrotu ukraińskich uchodźców wojennych przebywających w Polsce po pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku. Wykorzystując dwie fale ogólnokrajowych badań ankietowych z lat 2022 i 2023 oraz miary zadań na poziomie pracownika, dokumentujemy powszechne obniżenie statusu zawodowego, któremu towarzyszy istotna rutynizacja pracy – wzrost intensywności zadań rutynowych (RTI) w porównaniu z pracą wykonywaną w Ukrainie przed wybuchem pełnoskalowej wojny. Rutynizacja zadań jest wyraźna zarówno wśród uchodźców, którzy przeszli do zawodów o niższych wymaganiach kwalifikacyjnych, jak i wśród tych, którzy nominalnie zachowali swój przedwojenny status zawodowy. Opierając się na podejściu, zgodnie z którym rutynizacja pracy obniża wykorzystanie umiejętności oraz satysfakcję z pracy, pokazujemy, że uchodźcy doświadczający większego wzrostu RTI są istotnie częściej skłonni planować powrót do Ukrainy do 2023 roku, zwłaszcza ci, którzy początkowo deklarowali chęć pozostania. Zależność ta utrzymuje się po uwzględnieniu wynagrodzeń oraz obniżenia statusu zawodowego i znajduje potwierdzenie w analizie z wykorzystaniem zmiennych instrumentalnych. Wyniki wskazują, że treść pracy, niezależnie od samego zatrudnienia i poziomu zarobków, odgrywa kluczową rolę w procesie integracji uchodźców oraz ich decyzjach dotyczących powrotu.
Dziękujemy Cevatowi Girayowi Aksoyowi oraz uczestnikom warsztatów „Return and Integration Prospects of Ukrainian Refugees” w Norymberdze za pomocne komentarze. W artykule wykorzystano dane zebrane w ankiecie wspieranej finansowo przez Międzynarodową Organizację ds. Migracji. Obowiązują standardowe zastrzeżenia. Wszystkie błędy są nasze.