Noworoczny warsztat klimatyczny, czyli IBS o transformacji energetycznej

Celem warsztatu było przekazanie kluczowych i najbardziej aktualnych informacji z punktu widzenia krótko- i długofalowych polityk łagodzących wzrost cen energii ze szczególnym uwzględnieniem wyzwań społecznych w czasie transformacji energetycznej. Warsztat skupił przedstawicieli i przedstawicielki rządu oraz agencji rządowych finansujących transformację energetyczną, samorządów województw, organizacji pozarządowych, firm tworzących technologie wspierające zieloną transformację oraz instytutów naukowych, z którymi współpracowaliśmy.

Warsztat rozpoczął Jan Frankowski prezentując najnowsze dane o ubóstwie energetycznym i wykluczeniu transportowym w Polsce. W 2021 roku ubóstwo energetyczne dotykało 11%, a nieproporcjonalnie wysokie wydatki na transport w stosunku do dochodów ponosiło 9% gospodarstw domowych. Kolejna część prezentacji dotyczyła konsumpcji paliw kopalnych w różnych grupach dochodowych w Polsce. Zgodnie z danymi Badania Budżetów Gospodarstw Domowych, 30% najbogatszych gospodarstw domowych konsumowało najwięcej paliw kopalnych, co widoczne jest w szczególności w przypadku gazu ziemnego.

Następnie, Jakub Sokołowski przedstawił preferencje społeczne ponoszenia kosztów transformacji energetycznej w Polsce na podstawie eksperymentu z wykorzystaniem metody wyboru warunkowego. Dzięki dużej próbie badanie pozwoliło oszacować gotowość ponoszenia kosztów polityk środowiskowych oraz akceptacji preferowanych form redystrybucji środków w zależności od wieku, płci, a także takich zmiennych jak zaufanie czy poglądy polityczne. Pełne wyniki badania zostaną opublikowane wkrótce w formie IBS Working Paper.

Ostatnią częścią warsztatu było wystąpienie Joanny Mazurkiewicz dotyczące wyzwań transformacji rynku pracy w regionach węglowych i wysokoemisyjnych.

Na przykładzie województwa śląskiego przedstawiła główne narracje dotyczące transformacji energetycznej, zwracając uwagę, że kwestie redukcji miejsc pracy zajmują centralne miejsce w przekazie wszystkich głównych uczestników dyskusji. Następnie Joanna zaprezentowała wyniki mapowania okołogórniczych miejsc pracy, wskazując szczególny potencjał podmiotów o dużym potencjale technologicznym (medium high-tech), stanowiących 1/3 kontrahentów spółek górniczych.

Każdemu z wystąpień towarzyszyła dynamiczna dyskusja oraz komentarze zaproszonych osób. Spostrzeżenia i uwagi na temat wyników wymieniliśmy również podczas rozmów w części nieoficjalnej seminarium.

Wkrótce część wyników zostanie opublikowana i mamy nadzieję, że wniosą wkład w opracowanie krajowego planu dla Społecznego Funduszu Klimatycznego oraz innych polityk w zakresie sprawiedliwej transformacji energetycznej w Polsce.

* * *

Wydarzenie stanowiło część projektów:
„Efekty dystrybucyjne opodatkowania emisji w Europie Środkowej i Wschodniej” finansowany w ramach Europejskiej Inicjatywy Ochrony Klimatu (EUKI).;
Mechanizmy akceptacji opłat środowiskowych w Polsce” finansowany przez European Climate Foundation; a także
TIPPING+, realizowanego z programu Horyzont 2020 Unii Europejskiej w ramach grantu nr 88565.