Centralny Rejestr Umów (CRU) to system teleinformatyczny stworzony dla podmiotów realizujących zadania publiczne, którego celem jest udostępnianie informacji o umowach przez nie zawieranych. Jego implementacja w Polsce pozwoli w sposób skuteczny i bezpośredni zwiększyć przejrzystość i jawność wydatków publicznych oraz kontrolę obywatelską nad finansami publicznymi.
Niestety, wdrożenie CRU napotkało na pewne opóźnienia i zmiany legislacyjne. Pierwotnie jego uruchomienie planowano na lipiec 2022 roku, jednak termin ten został przesunięty na 1 stycznia 2024 roku. Aktualnie obowiązek przekazywania informacji o zawartych umowach ma wejść w życie dopiero 1 stycznia 2026 roku.
Najważniejszymi korzyściami z wprowadzenia CRU są:
- Dostęp do informacji publicznej
- Efektywność zarządzania
- Ograniczenie korupcji
- Poprawa konkurencyjności
- Standaryzacja procedur
- Promowanie dobrych praktyk
Tymczasem zaproponowano rozwiązanie podniesienia progu zgłaszania umów z 500 zł do 10 000 zł. To niechybnie sprawi, że w wielu samorządach większość z nich po prostu nie trafi do systemu. To pozbawia obywateli realnej kontroli nad tym, jak wydawane są publiczne pieniądze.
To skłoniło 46 organizacji społecznych do podpisania apelu zainicjowanego przez Instytut Finansów Publicznych i Sieć Obywatelską Watchdog Polska skierowanego do Premiera RP w sprawie zrezygnowania z progu 10 tysięcy złotych w projekcie ustawy (nr UD197) dotyczącego Centralnego Rejestru Umów.
Pod apelem podpisały się organizacje:
- ARTICLE 19 Europe
- CASE Center for Social and Economic Research
- CenEA Center for Economic Analysis
- Forum Obywatelskiego Rozwoju
- Fundacja Aktywny i Czysty Nasielsk
- Fundacja dla Polski
- Fundacja Dobrobyt na Pokolenia
- Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej
- Fundacja HexaLAB
- Fundacja Instrat
- Fundacja Matecznik
- Fundacja Odpowiedzialna Polityka
- Fundacja Panoptykon
- Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego
- Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego
- Fundacja „Świat w Naszych Rękach”
- Fundacja Wolności
- Fundacja Wolności Gospodarczej
- Fundacja Zielone Kujawy
- Fundajca Lasy i Obywatele
- GRAPE Group for Research in APplied Economics
- Inicjatywa Białoobrzegi
- Inicjatywa Lokalna Między Drzewami
- Instytut Badań Strukturalnych
- Instytut Edukacji Ekonomicznej im. Ludwiga von Misesa
- Instytut Emerytalny
- Instytut Finansów Publicznych
- Instytut Odpowiedzialnych Finansów
- Instytut Spraw Publicznych
- Nadwiślański Związek Pracodawców Lewiatan
- Ośrodek Działań Ekologicznych “Źródła”
- Polska Sieć Ekonomii
- Sieć Obywatelska Watchdog Polska
- Stowarzyszenia na rzecz Praworządności w Szkołach “Stowarzyszenie Umarłych Statutów”
- Stowarzyszenie “Chojnice – Tu Bije Moje Serce”
- Stowarzyszenie Demagog
- Stowarzyszenie Dziedzictwa Kulturowego i Krajobrazowego Mała Wspólnota
- Stowarzyszenie EKIPA Z BAGIEN
- Stowarzyszenie Inicjatyw Obywatelskich RIO
- Stowarzyszenie Libertariańskie
- Stowarzyszenie Pravda
- Stowarzyszenie Rozwoju INSPIRACJE
- Stowarzyszenie Wspólnie dla Gminy Stęszew
- Towarzystwo Ekonomistów Polskich
- Warsaw Enterprise Institute
- WiseEuropa
Treść Apelu i pełna informacja do pobrania poniżej.