rynek pracy Archives - IBS - Instytut Badań Strukturalnych

2025-12-08 Uchodźcy a przedsiębiorczość: wpływ napływu uchodźców z Ukrainy na powstawanie firm w Polsce

autorzy:

Badamy zakładanie firm przez ukraińskich uchodźców w Polsce oraz wpływ na przedsiębiorczość rodzimną. W latach 2022–2023 Ukraińcy założyli 38 833 przedsiębiorstwa, co stanowi 7% wszystkich rejestracji. Nasze badanie ankietowe pokazuje, że 58% ukraińskich założycieli firm po inwazji to uchodźcy, a regresje w przekroju powiatów wskazują, że 10-procentowy wzrost liczby dorosłych ukraińskich uchodźców płci męskiej wiąże się z 2,7-procentowym ...

2025-11-24 Wspieranie pracowników w trudnych sytuacjach życiowych: praktyki i polityki na poziomie przedsiębiorstw. Wyniki wywiadów jakościowych w czterech krajach: Norwegii, Niemczech, Rumunii i Polsce

autorzy:

Justyna Katarzyna Bell

Iuliana Precupetu

Elisabeth Ugreninov

inne

W artykule analizujemy, jak strategie stosowane na poziomie przedsiębiorstw współgrają z krajowymi uwarunkowaniami politycznymi, by wspierać włączanie osób zagrożonych wykluczeniem na trzech etapach zatrudnienia: podczas rekrutacji, rozwoju kariery oraz utrzymania pracowników. Wykorzystując jakościowe wywiady z pracodawcami w Niemczech, Norwegii, Polsce i Rumunii, analizujemy, jak organizacje reagują na ograniczenia wynikające z kwestii zdrowotnych i niepełnosprawności, wieku czy obowiązków opiekuńczych. ...

2025-11-21 Nowe i zmieniające się zagrożenia związane z przywiązaniem do rynku pracy – przyszłość pracy

autorzy:

Mateusz Krząkała

Iga Magda

inne

Niniejszy artykuł ma na celu pogłębienie wiedzy o nowych czynnikach związanych z ryzykiem niepełnego zatrudnienia, bezrobocia i bierności zawodowej oraz zbadanie nowych wymiarów wrażliwości na rynku pracy. W pierwszej części przedstawiono analizę opisową dotychczasowych obszarów ryzyka, pokazując trendy w aktywności zawodowej, niepełnym zatrudnieniu i luce na rynku pracy w latach 2006–2023. Druga część koncentruje się na potencjalnej przyszłej ...

2025-10-20 Wpływ uwarunkowań organizacyjnych na dyskryminację ze względu na narodowość w procesie rekrutacji. Wnioski z międzynarodowego eksperymentu winietowego.

autorzy:

Za pomocą eksperymentu winietowego przeprowadzonego w Niemczech, Norwegii, Polsce i Rumunii, analizujemy, czy pracodawcy różnicują kandydatów w procesie rekrutacji ze względu na narodowość. Skupiamy się szczególnie na tym, jak czynniki organizacyjne i stosowane praktyki rekrutacyjne kształtują decyzje dotyczące zatrudnienia. Wyniki badania pokazują, że kandydaci innej narodowości są zapraszani na rozmowy kwalifikacyjne rzadziej niż kandydaci natywni o porównywalnych kwalifikacjach. ...

2025-07-28 Jak kontekst kształtuje dyskryminację opartą na opiece w procesie rekrutacji: wnioski z międzynarodowego eksperymentu winietowego

autorzy:

Za pomocą eksperymentu winietowego przeprowadzonego w Niemczech, Norwegii, Polsce i Rumunii analizujemy dyskryminację w rekrutacji związaną z obowiązkami opiekuńczymi. Skupiamy się na wpływie kontekstu organizacyjnego z jednej strony, a z drugiej statusu związku kandydatów. Rekruterzy oceniali fikcyjnych kandydatów do pracy o losowo zróżnicowanych cechach, w tym płci, statusie partnerskim i rodzicielstwie. Znaleźliśmy dowody na dyskryminację opartą na rodzicielstwie i statusie partnerskim, ...

2025-05-29 Znaczenie kultury organizacyjnej w kształtowaniu relacji między pracą zdalną a satysfakcją

autorzy:

Zuzanna Kowalik

working paper

Powszechne przejście na pracę zdalną podczas pandemii COVID-19 przyspieszyło debatę na temat jej wpływu na satysfakcję pracowników. Mimo powszechnych założeń, że większa elastyczność i autonomia same w sobie zwiększają satysfakcję z pracy, wyniki badań okazują się niespójne. Jednym z kluczowych mechanizmów, który może pomóc wyjaśnić te rozbieżności, jest kultura organizacyjna. Niniejsze badanie, oparte na unikalnych danych ...

2025-05-14 Relacja zdrowia i umiejętności z ryzykiem słabego przywiązania do rynku pracy

autorzy:

Marta Palczyńska

Katarzyna Lipowska

inne

Na podstawie danych EU-LFS z 2022 r. analizujemy jak wykorzystanie umiejętności wpływa na przywiązanie do rynku pracy wśród osób z ograniczeniami zdrowotnymi. Wykorzystanie umiejętności cyfrowych i społecznych znacząco poprawia perspektywy zatrudnienia w tej populacji, podczas gdy umiejętności poznawcze wykazują bardziej złożony związek z wynikami na rynku pracy. Ograniczenia zdrowotne korelują z wyższym prawdopodobieństwem niedopasowania godzin pracy, szczególnie nadmiernego ...

2025-05-08 Luka płacowa — o ile więcej mężczyźni zarabiają od kobiet?

autorzy:

Iga Magda

Agata Rozszczypała

policy paper

Problem: Pomimo regulacji, które mają zmniejszyć nierówność płci, na rynku pracy utrzymują się duże różnice w płacach kobiet i mężczyzn. Są one niesprawiedliwe i nieefektywne, są bowiem barierą dla większego zaangażowania kobiet na rynku pracy, bardzo potrzebnego z perspektywy ekonomicznej i demograficznej. Wnioski: Porównanie średnich płac kobiet i mężczyzn nie odzwierciedla skali nierówności płacowych w Polsce. Skorygowana ...

2025-03-28 Ekspozycja pracowników na sztuczną inteligencję (SI) a poziom rozwoju gospodarczego

autorzy:

W niniejszym artykule opracowano dostosowaną do międzynarodowych różnic w zadaniach zawodowych miarę ekspozycji pracowników na sztuczną inteligencję (SI) w 108 krajach, obejmujących 89% globalnego zatrudnienia. Opierając się na indeksie ekspozycji zawodowych na sztuczną inteligencję Feltena i in. (2021), mapujemy umiejętności związane ze sztuczną inteligencją na zadania zawodowe na poziomie pracownika, wykorzystując dane ankietowe z PIAAC, STEP i CULS. ...

2025-03-07 Wpływ automatyzacji na płace

autorzy:

Karol Madoń

working paper

Niniejsze badanie analizuje wpływ automatyzacji na wynagrodzenia pracowników w 20 krajach europejskich w latach 2010–2018. Stwierdzono pozytywny wpływ robotyzacji na średnie wynagrodzenia na poziomie sektorowym, szczególnie wyraźny w zawodach rutynowych manualnych oraz nierutynowych manualnych. Efekty te różnią się między krajami – pracownicy w krajach Europy Wschodniej odnoszą z automatyzacji korzyści dwukrotnie większe niż ich odpowiednicy ...

2025-03-07 Ekspozycja na sztuczną inteligencję a zwrot z edukacji

autorzy:

Karol Madoń

working paper

Niniejszy artykuł analizuje związek między ekspozycją na sztuczną inteligencję (AI) a wynagrodzeniami pracowników w krajach europejskich. Stwierdzono pozytywną relację między ekspozycją na AI a wynagrodzeniami, jednak zależność ta znacznie różni się w zależności od pracowników i krajów. Pracownicy o wysokich kwalifikacjach doświadczają znacznie wyższej premii płacowej związanej z umiejętnościami powiązanymi z AI niż pracownicy o średnich i niskich kwalifikacjach. ...

2025-03-06 Rola degradacji zadań zawodowych w kształtowaniu intencji powrotu ukraińskich uchodźców wojennych w Polsce

autorzy:

Niniejszy artykuł bada związek między doświadczeniami zawodowymi a intencjami powrotu ukraińskich uchodźców wojennych do Polski po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku. Na podstawie ankiet internetowych przeprowadzonych w 2022 i 2023 r., pokazujemy, że wysoki wskaźnik zatrudnienia uchodźców współistnieje z powszechną degradacją zawodową i rutynizacją zadań zawodowych. Uchodźcy przechodzący na stanowiska wymagające niższych kwalifikacji po przybyciu do Polski ...