Z przyjemnością prezentujemy Państwu raport „Zatrudnienie w Polsce 2009 – przedsiębiorczość dla pracy”, który jest piątym raportem serii „Zatrudnienie w Polsce”. Niniejszą edycję poświęcono roli zjawisk cyklicznych i zmian struktury sektorowej gospodarki dla rynku pracy.
Część pierwszą poświęcono analizie cyklicznych charakterystyk polskiego rynku pracy, na tle procesów zachodzących w krajach UE i OECD. Analizujemy w niej wpływ globalnego kryzysu lat 2008-2009 na rynek pracy w Polsce i innych krajach europejskich. Poszukujemy odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób na rynki te wpływały wahania koniunktury w latach 1995-2009. Identyfikujemy szoki makroekonomiczne, które odgrywały największą rolę dla zmian na rynku pracy w Polsce i innych krajach, które wraz z Polską wstąpiły do UE.
Wahaniom cyklicznym towarzyszą stopniowe, długookresowe przemiany strukturalnych cech polskiej gospodarki. Na nich i na ich konsekwencjach dla rynku pracy koncentrujemy się w części drugiej. Analizujemy skalę i kierunki zmian struktury sektorowej zatrudnienia w Polsce, przepływy międzysektorowe pracowników oraz zmiany produktywności poszczególnych sektorów i całej gospodarki w latach 1996-2007. Służy to wskazaniu obszarów, w których utrzymują się różnice w produktywności w Polsce względem innych państw. Część wieńczy analiza wpływu zmian strukturalnych na adaptacyjność pracowników i jakość pracy.
W części trzeciej skupiamy się na dynamice rynku pracy, analizując intensywność przepływów na rynkach pracy krajów OECD, w tym polskim. Pokazujemy, że zróżnicowanie skali realokacji siły roboczej jest w przekroju międzynarodowym znaczne. Dokonujemy oszacowania, w jakim stopniu w poszczególnych krajach zmiany bezrobocia wynikają ze zmian intensywności zwolnień, a w jakim ze zmian szans znalezienia pracy. Następnie identyfikujemy te instytucje rynku pracy, które determinują skalę przepływów na rynku pracy i przedstawiamy, również w ujęciu dynamicznym, ich kształt w Polsce na tle innych krajów europejskich.
Część czwarta łączy wątki analiz instytucji przeprowadzonych w częściach wcześniejszych, omawiając funkcję dialogu społecznego na zmieniającym się rynku pracy w Polsce. Przedstawiamy współzależności pomiędzy uczestnikami dialogu społecznego, w świetle teorii ekonomii i w kontekście międzynarodowym. Prezentujemy i oceniamy model dialogu społecznego w Polsce, koncentrując się na działaniach Komisji Trójstronnej do Spraw Społeczno Gospodarczych, podejmując też kwestię dialogu autonomicznego i reprezentacji pracowniczej.
Raport zamykają wnioski i rekomendacje, wskazujące takie zmiany w otoczeniu instytucjonalnym rynku pracy w Polsce, które będą zwiększać adaptacyjność gospodarki, z jednej strony zmniejszając negatywne społeczne i gospodarcze skutki wahań koniunkturalnych i zmian strukturalnych, z drugiej zwiększając jej potencjał wzrostu produktywności i konkurencyjności w ujęciu międzynarodowym.
Publikacja dostępna w wersji polskiej i angielskiej.