Niniejsze opracowanie poświęcono procesowi przechodzenia od prac o charakterze manualnym w kierunku prac kognitywnych w dziesięciu krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Analizujemy rosnące znaczenie nierutynowego kognitywnego komponentu prac, jednak szczególny nacisk kładziemy na wzrost roli zadań rutynowych kognitywnych, który odróżnia kraje EŚW od gospodarek najwyżej rozwiniętych. Pokazujemy, że wzrost kwalifikacji siły roboczej i zmiany strukturalne są głównymi czynnikami zwiększającymi znaczenie zadań kognitywnych na rynku pracy. Identyfikujemy dwie grupy pracowników, których prace obejmują głównie wykonywanie zadań rutynowych kognitywnych. Jak dotąd, wzrost zatrudnienia i płac pracowników wykonujących zadania rutynowe kognitywne zapobiegał zjawisku polaryzacji zawodów w regionie EŚW. Jednak relatywne ceny tych zadań są już na wyższym poziomie niż pozostałych. Jeżeli ceny zadań rutynowych kognitywnych będą nadal wzrastać a postęp technologiczny będzie postępował, może dojść do spadku zatrudnienia osób wykonujących prace zrutynizowane. Opracowanie kończymy wnioskami dla polityki publicznej.
Dziękujemy Szymonowi Górce za jego doskonałą pomoc badawczą oraz Wojciechowi Hardemu za wiele pomocnych uwag. Badanie zostało wsparte finansowo w ramach programu Network for Jobs and Development Banku Światowego. Stosuje się zwyczajowe zastrzeżenia. Wszelkie błędy są nasze.