Konferencja zebrała środowisko naukowe zainteresowane wieloma obszarami polityki społecznej, m.in. mieszkalnictwa, innowacji, dostępności danych publicznych, rynku pracy, migracji. Podczas wykładu specjalnego profesor Jochen Clasen (Uniwersytet w Edynburgu, współzałożyciel sieci ESPAnet) podkreślił potrzebę dialogu pomiędzy ilościowymi i jakościowymi badaniami w kontekście aktywnych polityk rynku pracy.
Jednym z głównych tematów konferencji była polityka mieszkaniowa i mieszkalnictwo. Trzyczęściowa sesja moderowana przez Ryszarda Szarfenberga (IPS UW) i Joannę Zubrzycką-Czarnecką (IPS UW) dotyczyła m.in. tematów związanych z budownictwem socjalnym (m.in. Andrzej Przymeński – UEP, Zuzanna Rataj – UEP), rynkiem najmu (Hanna Milewska-Wilk – Mieszkanicznik, Michał Rubaszek – SGH), cohousingiem (Agata Twardoch – PŚ) oraz zagadnień teoretycznych związanych z socjologią zamieszkiwania (Marcin Jewdokimow – UKSW).
Najnowsze wyniki badań IBS nad ubóstwem energetycznym przedstawiły Konstancja Święcicka i Katarzyna Sałach. W 2014 roku problem dotyczył 9,6% gospodarstw domowych w Polsce, czyli 4,4 mln osób. Na podstawie analizy klastrów, uwzględniającej obiektywną i subiektywną miarę ubóstwa energetycznego, wyodrębniono 4 typy gospodarstw domowych najbardziej zagrożonych problemem. Są to: ubodzy mieszkańcy przedwojennych kamienic, ubodzy mieszkańcy zniszczonych domów na wsi, rodziny z dziećmi w dużych domach na wsi, starsze osoby samotne w dużych domach na wsi. W oparciu o analizę badań jakościowych Konstancja Święcicka przedstawiła również praktykowane przez gospodarstwa domowe sposoby radzenia sobie z problemem, takie jak: zbieranie opału w lesie, konstruowanie pieców opalanych trocinami czy dokonywanie wyrywkowych remontów. Więcej wyników w prezentacji poniżej oraz w publikacji „Rozmaitość przyczyn i przejawów ubóstwa energetycznego”.
Katarzyna Sałach pokazała wysokie, sięgające 10,6 punktów procentowych (p.p.), zróżnicowanie w skali zjawiska pomiędzy regionami Polski oraz jeszcze wyższe pomiędzy dużymi miastami a wsiami – 15,8 p.p. Według miary obiektywnej LIHC najbardziej narażone na ubóstwo energetyczne są województwa wschodnie: podkarpackie (17% gospodarstw domowych), podlaskie (16%) i lubelskie (14%), oraz województwo opolskie (15%). Na różnice w skali ubóstwa energetycznego najbardziej wpływają zróżnicowanie dochodu oraz powierzchni mieszkań, jednak wyniki silnie zależą także od przyjętych miar zjawiska, wskazujących na różne jego aspekty.
Trzeciego dnia konferencji Instytut Badań Strukturalnych zorganizował sesję pt. „The energy dimension of poverty: an international perspective”, której koordynatorami byli Agata Miazga i Maciej Lis. David Deller z Uniwersytetu Wschodniej Anglii (Wielka Brytania) pokazał różnice pomiędzy miarami zjawiska w czasie oraz pomiędzy nowymi i starymi krajami Unii Europejskiej. Na tej podstawie wyciągnął wnioski dla polityk publicznych przeciwdziałających zjawisku. Klavdiya Maksymenko z Banku Światowego przedstawiła skutki społeczne gwałtownych podwyżek cen energii na Ukrainie oraz politykę rządu ukraińskiego mającą na celu ograniczenie powstałego w wyniku podwyżek ubóstwa energetycznego. Główne narzędzie minimalizowania kosztów społecznych stanowią taryfy socjalne dostępne dla gospodarstw domowych wykazujących problemy z ogrzaniem mieszkania. Dominik Owczarek z Instytutu Spraw Publicznych przedstawił dotychczasowe badania zjawiska dla Polski.
Program konferencji dostępny na stronie: http://www.espanetpolska2016.org/
Poniżej załączamy prezentacje dotyczące ubóstwa energetycznego.