Między efektywnością a demokracją: Wsparcie i opór wobec transformacji energetycznej i rozwiązań prosumenckich w polskich i czeskich spółdzielniach mieszkaniowych

Artykuł analizuje postawy i sposoby postrzegania transformacji energetycznej w budynkach wielorodzinnych. Badanie wykorzystuje podejście instytucjonalne i opiera się na 60 wywiadach z decydentami politycznymi oraz przedstawicielami spółdzielni mieszkaniowych w Polsce i Czechach. Podmioty te są dobrze przygotowane do wdrażania technologii OZE jako odgórnych, technokratyczno-ekonomicznych inwestycji wspierających redukcję kosztów energii. Inicjatywy te rzadko przekształcają się w modele partycypacyjne lub oddolnie kierowane przez mieszkańców. Procesy te są ograniczane przez bariery instytucjonalne, niestabilność regulacyjną i źródeł finansowania oraz erozję lokalnych struktur wspólnotowych, wynikającą z przemian społeczno-demograficznych. Tam, gdzie dochodzi do transformacji energetycznej, przybiera ona formę scentralizowaną, z ograniczonym udziałem mieszkańców. Próby wdrażania modeli prosumenckich ujawniają wyzwania prawne, polityczne i kulturowe w budowaniu wspólnot energetycznych.