Polska zyskuje na aktywizacji zawodowej – raport Komisji Europejskiej pokazuje potencjał ukrytych zasobów pracy

Bruksela / Warszawa, listopad 2025 r. – Według najnowszego raportu Komisji Europejskiej „Hidden potential – People outside the labour force in the context of labour and skills shortages in the EU”, Polska powinna zintensyfikować działania na rzecz aktywizacji zawodowej osób pozostających poza rynkiem pracy, szczególnie poprzez zapewnienie im możliwości podnoszenia kwalifikacji. Ponadto, zwraca uwagę na fakt, że możliwość przechodzenia na wcześniejszą emeryturę i reformy umożliwiające odchodzenie z rynku pracy w młodszym wieku są wyraźnymi czynnikami powodującymi pozostawanie poza rynkiem pracy.

Rolnictwo – ukryty potencjał zatrudnienia

Raport wskazuje, że aż 8,2% pracujących w Polsce jest zatrudnionych w rolnictwie, które generuje zaledwie 2,8% PKB. Oznacza to, że część zatrudnienia w tym sektorze ma charakter ukrytego bezrobocia. W czasie pandemii rolnictwo pełniło funkcję „bufora”, wchłaniając osoby tracące zatrudnienie w innych branżach.

Nowe narzędzia dla urzędów pracy

W raporcie wspomina się o ustawie o rynku pracy i służbach zatrudnienia, która umożliwia publicznym służbom zatrudnienia (PES) aktywne docieranie do osób biernych zawodowo. Urzędy pracy zyskają uprawnienia do kontaktu, doradztwa oraz oferowania zatrudnienia także online.

Wsparcie rodziców i równość płci

Polska wprowadziła przepisy umożliwiające pracę zdalną i elastyczne godziny dla rodziców dzieci do 8 roku życia. Ojcowie mają prawo do 9 tygodni płatnego urlopu rodzicielskiego, co ma wspierać powrót kobiet na rynek pracy i ograniczać nierówności płciowe – obszar, w którym Polska wciąż znajduje się poniżej unijnej średniej.

Aktywizacja seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Wśród dobrych praktyk raport wymienia lokalne inicjatywy, takie jak gdański program „Praca dla seniorów”, który łączy doradztwo zawodowe, kursy i pośrednictwo pracy. Komisja zwraca uwagę na to, że możliwość pracy na część etatu przyczynia się do dłuższego pozostawania w zatrudnieniu osób w wieku okołoemerytalnym, takich opcji jednak brakuje.

Jednocześnie Komisja zauważa, że Polska wciąż potrzebuje skuteczniejszych działań na rzecz osób z niepełnosprawnościami – na czas sporządzenia raportu brak było bowiem postępu w uchwaleniu nowej ustawy wdrażającej Konwencję ONZ w tym zakresie.

Migranci i rynek pracy

Polska jest wymieniana w raporcie obok Niemiec i Szwecji jako kraj, który aktywnie włącza migrantów w rynek pracy. Ustawa o dostępie cudzoziemców do rynku pracy ma zapewnić im lepszy dostęp do kursów językowych i doradztwa zawodowego w urzędach pracy.

Polska na tle Europy

W całej UE około 25% osób w wieku 15–64 lata pozostaje poza rynkiem pracy. W Polsce wskaźnik ten jest podobny do średniej unijnej, a działania rządu i samorządów coraz skuteczniej pomagają w aktywizacji rodziców, seniorów i migrantów. W ostatnich latach nastąpiła nieznaczna poprawa wysokości tego wskaźnika, a coraz więcej osób w wieku produkcyjnym wskazuje, że chce pracować.

W Polsce bierność zawodowa szczególnie często występuje wśród zwłaszcza wśród osób młodych, osób z niepełnosprawnościami o niższym poziomie wykształcenia, a także kobiet w wieku 55-64, co jest związane z możliwością wcześniejszego przechodzenia na emeryturę.