Jak zwiększyć dostępność niedrogich mieszkań? Raport
11 września 2020
W obliczu rosnących cen mieszkań, zarówno tych na wynajem, jak i na sprzedaż, w wielu krajach rozwiniętych dyskutuje się o tym, jak zapewnić większą dostępność niedrogich lokali.
W opracowaniu badacze z IBS wraz z ekspertami z PPMI przeanalizowali obecną sytuację i kluczowe wyzwania związane z dostępnością mieszkań w Unii Europejskiej. W raporcie zaprezentowano także skuteczne strategie polityczne zapewniające dostęp do tanich mieszkań na poziomie krajowym i unijnym. Dodatkowo dokonano analizy kluczowych trendów w mieszkalnictwie, a także przedstawiono zalecenia w celu poprawy dostępu do przystępnych cenowo mieszkań.
Kluczowe fakty z raportu:
- Nie istnieje żadna oficjalna, prawna definicja „przystępnych cenowo mieszkań”, która byłaby powszechnie akceptowana przez państwa członkowskie.
- W latach 2010-2018 średni wskaźnik obciążenia kosztami mieszkaniowymi (odsetek ludności wydającej ponad 40% dochodu rozporządzalnego na mieszkanie) w krajach UE-27 nie zmienił się, ale wykazywał znaczne różnice między państwami członkowskimi UE.
- Sytuacja pod względem przystępności cenowej mieszkań pogarsza się, szczególnie wśród właścicieli o niskich dochodach i prywatnych najemców.
- W 2018 r. prawie 38% gospodarstw domowych zagrożonych ubóstwem wydało ponad 40% dochodu rozporządzalnego na mieszkania, w porównaniu z 10,2% ogółu ludności UE.
- W ciągu ostatniego dziesięciolecia wskaźniki bezdomności wzrosły w wielu krajach UE, m.in. z powodu rosnących kosztów mieszkaniowych i nieodpowiedniej polityki publicznej.
- Jednym z kluczowych czynników wzrostu kosztów mieszkań i malejącej dostępności mieszkań w Europie jest tzw. finansjalizacja mieszkań (przekształcanie mieszkania w aktywa finansowe lub towary).
- Rozwój platform krótkoterminowego wynajmu (np. Airbnb, HomeAway) jest kolejnym czynnikiem negatywnie wpływającym na dostęp do tanich mieszkań, ponieważ zmniejsza ich podaż dla lokalnych mieszkańców i podnosi ceny. Przyczynia się również do gentryfikacji niektórych (zwłaszcza centralnych) obszarów miejskich.
Cały raport (w wersji angielskiej) dostępny jest tutaj. Raport został zrealizowany na zamówienie Departamentu ds. Polityki Ekonomicznej, Naukowej i Polityki Jakości Życia na wniosek Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (EMPL) Parlamentu Europejskiego.
