Technologia, globalizacja i rynki pracy na świecie

Spotkanie zorganizowane zostało w ramach projektu „Działania upowszechniające naukę” realizowanego ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Celem seminarium było przedstawienie badań poświęconych zjawisku derutynizacji pracy oraz wpływowi globalizacji i rozwoju technologii ICT na popyt na pracę oraz jakość miejsc pracy w Europie, w Chinach i innych gospodarkach wschodzących.

rozwój technologii ICT, automatyzacja, offshoringu a rynki pracy w gospodarkach wschodzących i krajach średnio zamożnych

Rozwój technologii i globalizacja zmieniły charakter pracy na całym świecie. Liczne badania przeprowadzone dla Stanów Zjednoczonych i krajów Europy Zachodniej wykazały, że zmniejszanie się zatrudnienia w zawodach rutynowych i wymagających średniego poziomu umiejętności prowadzi do polaryzacji zatrudnienia i wzrostu nierówności społecznych. Automatyzacja, offshoring i konkurencja importowa z gospodarek wschodzących, zwłaszcza z Chin, są często wskazywane jako główne przyczyny tych zmian. Dotychczas jednak niewiele uwagi poświęcono wpływowi rozwoju technologii ICT, automatyzacji i offshoringu na rynki pracy w gospodarkach wschodzących i krajach średnio zamożnych. Prezentowane w czasie seminarium badania prowadzone są w:

• Instytucie Badań Strukturalnych;
• Instytucie Badań nad Rynkami Wschodzącymi Uniwersytetu Nauki i Techniki w Hongkongu (HKUST);
• Instytucie Populacji i Ekonomii Rynku Pracy Chińskiej Akademii Nauk Społecznych (CASS) oraz
• na Wydziale Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej (ZE PG).

Albert Park (HKUST) pokazał, jak pod wpływem czterech głównych czynników (zmiany strukturalne, globalizacja, rozwój technologii, edukacja) zmienia się w Chinach zapotrzebowanie na określone umiejętności oraz rodzaj wykonywanych w pracy zadań. Du Yang (CASS) zaprezentował wyniki analizy korzystania z komputerów przez pracowników w Chinach, pokazując, kto korzysta z komputerów (charakterystyki pracowników), w jakich pracach najczęściej oraz jaki ma to związek z poziomem wynagrodzeń.  Aleksandra Parteka (ZE PG) omówiła natomiast wstępne wyniki badań wskazujące na silne powiązanie między wynagrodzeniami pracowników a udziałem danego kraju w globalnym łańcuchu wartości.

zadania wykonywane w ramach określonych zawodów

IBS reprezentował Piotr Lewandowski, który przedstawił wyniki badania prowadzonego wspólnie z Wojciechem Hardym a dotyczącego podziału zadań wykonywanych na rynkach pracy w ponad 40 krajach, w tym także w krajach rozwijających się. To co jest szczególnie ważne w badaniach IBS-u, to stosowane miary. Dotychczas w literaturze przedmiotu spotykamy się najczęściej z badaniami, w których do mierzenia zadań (rodzaju i sposobu wykonywania w różnych zawodach) stosuje się – dotyczące zawodów w USA – miary O*NET. Jest to standard, ale w ten sposób eliminuje się różnice w zawodach między krajami. Część badaczy konstruuje miary na podstawie danych indywidualnych – STEP i PIAAC, ale ich porównywalność z miarami z badań O*NET jest ograniczona. Naukowcy IBS łączą porównywalność z O*NET i różnice między krajami z danych STEP i PIAAC. Analiza podziału zadań w 40 krajach na świecie przeprowadzona przez IBS wskazuje na znaczne różnice w stosunku do USA nie tylko pod względem struktury zawodowej, ale przede wszystkim pod względem sposobu wykonywania i rodzaju zadań w ramach poszczególnych zawodów.  

  Seminarium zakończyła dyskusja panelowa, którą poprowadził Krzysztof Kardaszewicz z Ośrodka Badań nad Migracjami. Piotr Lewandowski (IBS), Sławomir Majman (Dentons), Albert Park (HKUST) oraz Patrycja Pendrakowska (CSPA) zastanawiali się m.in. nad tym, czy plany „reindustrializacji” Polski są realistyczne w świetle automatyzacji i konkurencji ze strony Azji; czy postęp technologiczny będzie zmieniał obecnie dominujące wzorce globalnego podziału pracy oraz jak polski i chiński rynek pracy odpowiadają na rosnący poziom technologii.  

zdjęcia – Konstancja Ziółkowska  Seminarium „Technologia, globalizacja i rynki pracy na świecie” było pierwszym z cyklu czterech międzynarodowych seminariów (public policy seminars) organizowanych przez nasz Instytut. Do końca roku odbędą się jeszcze trzy. Kolejne już na jesieni dotyczyć będzie nierówności ekonomicznych w Polsce. Seminaria finansowane są ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę. Zachęcamy do uczestniczenia w kolejnych.  

oprac. bmk

Projekt finansowany w ramach umowy 892/P-DUN/2017 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.