Instytut Badań Strukturalnych o wyzwaniach związanych z wykorzystaniem pustostanów na Forum Mieszkaniowym 2025
27 listopada 2025
19 listopada 2025 r., pod hasłem „Domy, które budują bezpieczeństwo. Jak dostępne mieszkania wzmacniają odporność społeczną i gospodarczą?”, odbyło się Forum Mieszkaniowe organizowane przez Fundację Habitat for Humanity Poland.
Konferencji towarzyszyło II spotkanie Koalicji „Pustostany na Domy”. Wydarzenie zgromadziło szerokie grono osób zainteresowanych polityką mieszkaniową – od przedstawicieli administracji rządowej i samorządowej, przez instytucje naukowe, po organizacje pozarządowe i charytatywne.
Instytut Badań Strukturalnych reprezentowała Joanna Mazurkiewicz, która przedstawiła wyniki prac analitycznych dotyczących możliwości wykorzystania danych administracyjnych gmin do wspierania lokalnej polityki mieszkaniowej i planowania adaptacji pustych budynków. W prezentacji podkreślono, że poprawna identyfikacja pustostanów wymaga łączenia danych z różnych rejestrów i ich weryfikacji oraz stworzenia narzędzi umożliwiających samorządom korzystanie z rozporoszonych informacji.
Joanna moderowała też panel dyskusyjny „Budujemy lepsze życie. Nowe życie pustostanów: rozwiązania mieszkaniowe dla sprawiedliwej i odpornej klimatycznie przyszłości”. W rozmowie udział wzięli: dr hab. Agata Twardoch (Urząd Miasta Gliwice, Politechnika Śląska), Magdalena Górak (Urząd Miejski w Bytomiu), Paweł Karpiński (Biuro Funduszu Dopłat w Banku Gospodarstwa Krajowego), Henryk Kwapisz (Polskie Stowarzyszenie Gipsu), Aneta Żochowska (Fundacja Leny Grochowskiej) oraz Katarzyna Ugryn (CAN Europe).
Podczas sesji dyskutowano o tym, co dziś utrudnia renowację opuszczonych budynków i ich przystosowanie na cele mieszkaniowe. Agata Twardoch zwróciła uwagę, że logika kapitalizmu sprawia, iż inwestowanie w remonty pustostanów bywa trudniejsze i mniej opłacalne niż budowa nowych obiektów. Magdalena Górak podkreśliła potrzebę zmian w zasadach państwowego wsparcia takich przedsięwzięć – w szczególności uruchomienia ścieżki finansowania dla mniej zamożnych samorządów oraz skrócenia procedur administracyjnych.
W odpowiedzi Paweł Karpiński wskazał na rolę BGK we wspieraniu remontów pustostanów i zaznaczył, że Fundusz Dopłat jest obecnie jedynym instrumentem na rynku, który finansuje ze środków publicznych przywracanie pustostanów do użytkowania. Henryk Kwapisz zwrócił uwagę na brak spójnej polityki mieszkaniowej, w ramach której powinna zostać określona m.in. jednoznaczna definicja pustostanów oraz zasady ich renowacji.
Aneta Żochowska podkreśliła, że sama dostępność środków finansowych nie rozwiąże wszystkich problemów – równie ważna jest dobra współpraca między urzędnikami na różnych szczeblach. Z kolei Katarzyna Ugryn wskazała, że proces renowacji może zostać dodatkowo wzmocniony przez regulacje unijne, w tym zapowiadany na połowę grudnia Europejski Plan Mieszkaniowy (European Affordable Housing Plan), którego jednym z kluczowych celów jest zwiększanie dostępności mieszkań o przystępnych cenach.
