Wciąż nieuregulowana formalnie kwestia związków partnerskich i dopuszczenia do polskiego systemu prawnego instytucji małżeństw jednopłciowych tworzy problemy na wszelkich możliwych płaszczyznach życia osobistego i publicznego. Ta sytuacja ma wpływ na losy poszczególnych osób, ale i w szerszej perspektywie wpływa na system ochrony zdrowia, edukację, nasza gospodarkę, by nie wspomnieć o reputacji i wiarygodności Polski na arenie międzynarodowej.
Głos w tej sprawie ponad podziałami zajęli przedstawiciele środowisk prawniczych i ekonomicznych.
Badacze IBS także są sygnatariuszami poniżej zamieszczonego listu
Publikujemy jego pełną treść oraz listę sygnatariuszy. List ukazał się na portalu onet.pl tutaj
List otwarty w sprawie małżeństw jednopłciowych
Będąc ekonomistami, ekonomistkami, prawnikami i prawniczkami, wskazujemy na potrzebę wprowadzenia w Polsce małżeństw jednopłciowych. Brak rozwiązań prawno-ekonomicznych w tym zakresie stanowi ekonomiczną dyskryminację części gospodarstw domowych w Polsce i negatywnie wpływa na polską gospodarkę. Nie umniejszając innym powodom dla których należy wprowadzić małżeństwa jednopłciowe, w tym wynikającym z poszanowania wolności obywatelskich i godności ludzkiej, pragniemy zwrócić uwagę na istotne aspekty ekonomiczne i prawne w tym kontekście.
Brak możliwości zawarcia małżeństwa przez ludzi tej samej płci oznacza między innymi:
– dyskryminację podatkową – wyższe podatki (od darowizn i spadków, od czynności cywilnoprawnych w przypadku pożyczki, częściowo niekorzystne rozliczenie PIT);
– dodatkowe koszty w przypadku dziedziczenia (zachowku, podatku od spadków, jak przy dziedziczeniu po osobie obcej, potrzebnych usług prawnych);
– brak wspólnoty majątkowej, co może utrudniać wspólne prowadzenie domu;
– w przypadku wspólnego wychowywania dziecka np. jednej z partnerek, druga partnerka nie ma żadnych praw do opieki nad dzieckiem, niezależnie od tego, czy łoży na nie pieniądze i poświęca mu czas;
– brak możliwości pochowania partnera lub partnerki w przypadku niekorzystnej interpretacji prawa: przed życiowym partnerem lub partnerką prawo pochówku może przysługiwać nawet dalszej rodzinie.
Brak możliwości zawarcia małżeństwa wpływa także negatywnie na inne sfery, choćby tę dotyczącą zabezpieczenia socjalnego czy zdrowotnego (np. brak możliwości zgłoszenia partnera lub partnerki do ubezpieczenia zdrowotnego).
Badania wskazują, że małżeństwa jednopłciowe mogą polepszyć sytuację małżonków na rynku pracy, zwiększyć dochód czy szansę posiadania mieszkania. Rozwiązania prawne powinny ułatwiać wspólne prowadzenie domu, zwiększać poczucie bezpieczeństwa ekonomicznego, w celu uwalniania gospodarczego potencjału ludzi chcących spędzić ze sobą życie. Brak takich rozwiązań może prowadzić m.in. do poszukiwania lepszych perspektyw za granicą, a w efekcie do utraty kapitału ludzkiego przez Polskę.
Mamy różne poglądy i wywodzimy się z różnych środowisk. Podpisując ten list, chcemy wskazać, że poparcie dla małżeństw jednopłciowych nie jest wyrazem liberalizmu, lewicowości czy konserwatyzmu, ale przekonania, że ich brak tworzy bezpodstawną dyskryminację ekonomiczną, a wprowadzenie mogłoby przysłużyć się rozwojowi gospodarczemu Polski. Podkreślamy także, że nie ma w tej chwili barier prawnych, które uniemożliwiałyby debatę nad rozwiązaniami ułatwiającymi kochającym się ludziom codzienne życie. W szczególności nie uniemożliwia tego treść art. 18 Konstytucji RP, który zapewniając związkom małżeńskim kobiety i mężczyzny szczególną ochronę, nie wyklucza wprowadzenia obok nich innych małżeństw.
dr Maciej Albinowski
r.pr. Magdalena Bartosiewicz
dr Henryka Bochniarz
r.pr. dr hab. Monika Całkiewicz
dr Adam Czerniak
Łukasz Dąbroś
r.pr. Tomasz Dąbrowski
dr Sławomir Dudek
Kamila Ferenc
adw. dr Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska
dr Michał Gamrot
adw. Sylwia Gregorczyk-Abram
Jan Gromadzki
prof. dr hab. Robert Grzeszczak
adw. dr Katarzyna Golusińska
adw. Ryszard Kalisz
r.pr. Arkadiusz Krasnodębski
r.pr. Karolina Kędziora
dr Piotr Kładoczny
adw. Grzegorz Kukowka
dr Tomasz Lasocki
Piotr Lewandowski
Katarzyna Lipowska
Karol Madoń
dr hab. Iga Magda, prof. SGH
adw. Anna Mika-Kopeć
r.pr. prof. dr hab. Marcin Matczak
dr Aleksandra Musielak
adw. dr. hab. Barbara Namysłowska-Gabrysiak
Szymon Osowski
dr Wojciech Paczos
dr Marta Palczyńska
adw. Mikołaj Pietrzak
dr hab. Monika Płatek
adw. Przemysław Rosati
Eliza Rutynowska
adw. Kinga Dagmara Siadlak
Marcin Tomaszewski
Mateusz Urban
r.pr. Monika Wieczorek
Adrian Zwoliński
dr Piotr Żoch