Teatr raportowania: strategie instytucjonalne spółdzielni mieszkaniowych podczas kryzysu energetycznego

Znaczenie energii jako dobra wspólnego staje się szczególnie widoczne w czasie kryzysów. Niniejszy artykuł rekonstruuje reakcje spółdzielni mieszkaniowych na kryzys energetyczny, wykorzystując pięć kategorii interpretacji teatralnej Kennetha Burke’a oraz osiemnaście strategii zarządzania wrażeniem inspirowanych dramaturgiczną socjologią Ervinga Goffmana, aby ocenić dominujące podejścia zarządów spółdzielni. Analizujemy unikalny zbiór danych obejmujący 215 rocznych sprawozdań wiejskich spółdzielni mieszkaniowych w Polsce. Ukazują one szeroki wachlarz reaktywnych, proaktywnych i wspólnotowych postaw wobec wysokich cen energii i niedoborów paliw spowodowanych embargiem na rosyjski węgiel. Wobec kryzysu, cztery na pięć wiejskich spółdzielni mieszkaniowych przyjęło defensywne strategie zarządzania wrażeniem. Wśród najczęściej stosowanych strategii znalazły się atrybucja zewnętrzna (66%), zaradne zarządzanie (18%) oraz przemilczenie kryzysu (12%). Nasze wyniki ukazują spółdzielnie mieszkaniowe jako osamotnionych i rutynowych aktorów podejmujących nadzwyczajne wysiłki, często przekraczające możliwości instytucji. Choć ich działania były częściowo uzupełniane przez solidarność mieszkańców, szczególnie w mikrospółdzielniach opartych na węglu i charakteryzujących się silniejszym poczuciem wspólnoty, niepewna przyszłość wiejskich spółdzielni mieszkaniowych wymaga głośniejszego rzecznictwa, ukierunkowanego wsparcia finansowego oraz uznania ich jako wspólnot energetycznych i pośredników kluczowych dla zapewnienia lokalnego bezpieczeństwa energetycznego.