Archiwa energia i klimat - IBS - Instytut Badań Strukturalnych

2025-07-28 Między efektywnością a demokracją: Wsparcie i opór wobec transformacji energetycznej i rozwiązań prosumenckich w polskich i czeskich spółdzielniach mieszkaniowych

authors:

Wojciech Bełch

Tomáš Vácha

Sona Stará

Michal Nesládek

Krzysztof Niedziałkowski

Artykuł analizuje postawy i sposoby postrzegania transformacji energetycznej w budynkach wielorodzinnych. Badanie wykorzystuje podejście instytucjonalne i opiera się na 60 wywiadach z decydentami politycznymi oraz przedstawicielami spółdzielni mieszkaniowych w Polsce i Czechach. Podmioty te są dobrze przygotowane do wdrażania technologii OZE jako odgórnych, technokratyczno-ekonomicznych inwestycji wspierających redukcję kosztów energii. Inicjatywy te rzadko przekształcają się w modele partycypacyjne lub ...

2025-07-07 Analiza wskaźników i zbiorów danych dla oceny ubóstwa energetycznego: Przypadek prywatnych budynków wielorodzinnych

authors:

Pedro Palma

inne

Niniejszy raport ma na celu dostarczenie cennych informacji dla trzech samorządów w projekcie LOCATEE: Pireusu (Grecja), Rumi (Polska) i Torres Vedras (Portugalia) w zakresie przeciwdziałania ubóstwu energetycznemu w prywatnych budynkach wielomieszkaniowych na ich obszarach. Obejmuje przegląd 68 podejść do oceny ubóstwa energetycznego opublikowanych w najnowszej literaturze naukowej oraz raportach innych projektów i inicjatyw UE dotyczących ubóstwa ...

2025-06-06 Społeczny Fundusz Klimatyczny. Jak ochronić gospodarstwa domowe przed wzrostem cen energii?

authors:

Joanna Mazurkiewicz

Jakub Sokołowski

policy paper

Nowa opłata klimatyczna (ETS2) podniesie koszty ogrzewania węglem i gazem od 2027 r. Wyższe ceny energii budzą obawy o wzrost ryzyka ubóstwa energetycznego. Społeczny Fundusz Klimatyczny ma ochronić wrażliwe gospodarstwa domowe przed nadmiernym wzrostem cen. Sfinansuje transfery bezpośrednie i inwestycje obniżające zużycie energii, np. termomodernizację. Pokazujemy, że ryzyko ubóstwa energetycznego wzrośnie po wprowadzeniu ETS2. Stanie ...

2025-03-31 Naśladowanie sąsiadów i nierówności w procesie wdrażania technologii. Badanie na podstawie dotacji w programie Czyste Powietrze.

authors:

Powodzenie transformacji energetycznej zależy od kilku czynników, w tym od dostępności nowych technologii oraz wpływu efektów grupy odniesienia w lokalnych społecznościach. Bariery ekonomiczne we wdrażaniu technologii powodują, że zasadne jest pytanie o to, jak nierówności ekonomiczne kształtują efekty grupy odniesienia i czy nierówności tworzą bariery dla sprawiedliwej transformacji w lokalnych społecznościach. W tym celu badamy, jak nierówności ...

2024-12-17 Strategie spółdzielni mieszkaniowych z perspektywy socjologii dramaturgicznej

authors:

Znaczenie energii jako dobra wspólnego staje się szczególnie widoczne w okresach kryzysu. Niniejszy artykuł rekonstruuje reakcję spółdzielni mieszkaniowych na kryzys energetyczny. W tym celu zastosowano osiemnaście strategii zarządzania wrażeniem, inspirowanych dramaturgiczną socjologią Ervinga Goffmana. Analizie poddano unikalny zbiór danych obejmujący roczne sprawozdania polskich wiejskich spółdzielni mieszkaniowych, które ukazują ...

2024-07-31 Mapowanie ubóstwa energetycznego na podstawie danych administracyjnych

authors:

Raport zawiera schemat analityczny dotyczący pozyskiwania danych o ubóstwie energetycznym na poziomie budynków, dostępnych w rejestrach państwowych i samorządowych. Przyjęte podejście pozwoliło opracować różne scenariusze modernizacji energetycznej budynków komunalnych w Warszawie, uwzględniając cele społeczne, środowiskowe i ekonomiczne, a także określić lokalizacje o najsilniejszej ekspozycji na ubóstwo energetyczne. Na podstawie analizy rekomendujemy: ustanowić wewnątrz-miejski zespół roboczy ...

2024-03-11 Jak wykorzystać sieci wsparcia społecznego do walki z ubóstwem energetycznym?

authors:

Część osób w kryzysie ubóstwa energetycznego nie może liczyć na wsparcie bliskich. Programy zwalczania tego problemu mają także ograniczoną skuteczność ze względu na trudności w dotarciu do gospodarstw domowych w kryzysie ubóstwa. Bez wsparcia instytucjonalnego, materialnego i emocjonalnego, osoby w ubóstwie energetycznym nie mogą trwale poprawić swojej sytuacji. Proponujemy, aby w szerszym zakresie wykorzystać sieci wsparcia społecznego do ograniczania ...

2023-10-02 Spółdzielnie mieszkaniowe wobec transformacji energetycznej. Wnioski z Polski i Czech.

authors:

Opracowanie stanowi wstępny materiał analityczny dotyczący oceny zdolności adaptacji spółdzielni mieszkaniowych do transformacji energetycznej w Polsce i w Czechach. W raporcie po raz pierwszy kompleksowo wykorzystujemy dane administracyjne z polskich i czeskich rejestrów państwowych. Dane te posłużyły do (1) porównania polskich i czeskich spółdzielni mieszkaniowych pod kątem typu, wieku i rozmiaru, a także do (2) wstępnej oceny wsparcia oferowanego spółdzielniom ...

2023-05-24 Efekty dystrybucyjne opodatkowania emisji w Polsce

authors:

Celem raportu jest wskazanie potencjalnych skutków polityki klimatycznej, a także mechanizmów ograniczania nierówności spowodowanych wzrostem cen energii. W raporcie prezentujemy efekty wprowadzenia opodatkowania emisji dla gospodarki i gospodarstw domowych na podstawie modelu makroekonomicznego i mikrosymulacji. Ćwiczenie to pozwala przybliżyć konsekwencje planowanej polityki klimatycznej w perspektywie najbliższej dekady. Wskazujemy, że wprowadzenie podatku węglowego obniżyłoby ...

2023-04-27 Jak zapobiec Żółtym Kamizelkom? Ocena preferencji dotyczących podatku węglowego za pomocą eksperymentu ekonomicznego.

authors:

Polityka klimatyczna może wywoływać napięcia w podzielonych społeczeństwach o niskim poziomie zaufania. Dlatego badamy preferencje publiczne dotyczące polityk służących zwiększeniu bezpieczeństwa energetycznego i łagodzeniu zmian klimatu, w kontekście kryzysu energetycznego spowodowanego inwazją Rosji na Ukrainę. Przeprowadziliśmy eksperyment dyskretnego wyboru z udziałem 10 000 osób w Polsce, kraju silnie uzależnionym od paliw kopalnych. Polki ...

2023-04-27 Czy Polska będzie drugą Francją? Jak uniknąć konfliktów społecznych związanych z polityką klimatyczną.

authors:

Jan Frankowski

Jakub Sokołowski

policy paper

Polityka klimatyczna pozwala zapobiegać konsekwencjom katastrofalnych zjawisk takich, jak susze, powodzie i upały. Jest też sposobem na to, aby zmniejszyć uzależnienie Polski od importu węgla, gazu i ropy i zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne. Jest to szczególnie istotne w obliczu kryzysu wywołanego inwazją Rosji na Ukrainę. Jednym z efektywnych mechanizmów przeciwdziałania zagrożeniom klimatycznym są podatki środowiskowe. Są one ...

2023-03-27 Ubóstwo energetyczne kobiet w Polsce

authors:

Kobiety, które samodzielnie prowadzą gospodarstwo domowe, są grupą społeczną silnie narażoną na ryzyko ubóstwa energetycznego. Jest to związane z osiąganiem niskich dochodów wynikających z luki płacowej i emerytalnej. Dodatkowo, wyższe ryzyko ubóstwa energetycznego jest warunkowane zwiększonymi potrzebami energetycznymi i rolami przypisywanymi kobietom w gospodarstwach domowych (np. opieką nad dziećmi i starszymi osobami). Ograniczanie ubóstwa energetycznego powinno ...