Kontrowersje wokół Chat GPT

Włoski urząd do spraw ochrony danych osobowych nakazał zaprzestanie przetwarzania danych w odpowiedzi na możliwe naruszenie prawa. Okazuje się, że osoby trzecie mogły odczytać konwersacje użytkowników z Chatem GPT. To według włoskiego watchdoga narusza regulacje związane z prywatnością. Wśród głównych zarzutów znajdują się również: brak tzw. kontroli rodzicielskiej, czyli nieograniczony dostęp do chata nawet przez najmłodszych, brak informacji o zbieraniu użytkowników oraz brak podstawy prawnej do zbierania tych danych w celu trenowania algorytmu.

Dlaczego rozwój AI budzi kontrowersje?

W końcu, Chat GPT często podaje informacje zebrane w przypadkowy sposób, niewłaściwie, a nawet zupełnie zmyślone fakty na tematy , o które jest zapytany. Bez kompetentnej selekcji tak podane informacje mogą wprowadzać użytkowników w błąd. Tymczasem, na fali ostatnich zwolnień twórcy Chata GPT pozbywają się również całego zespołu ds. etyki i społeczeństwa (ethics and society team). Nie jest to sygnał, który może uspokoić nastroje ustawodawców w dobie narastających kontrowersji. Nawet, jeżeli jest to tylko część większej restrukturyzacji i wciąż pozostaje zespół ds. odpowiedzialnego rozwoju AI.

Niekontrolowany wzrost Chat GPT.

Tempo rozwoju sztucznej inteligencji jest bezprecedensowe. Wydaje się, że żadna technologia w historii ludzkości nie rozwijała się tak szybko. Tak naprawdę z miesiąca na miesiąc, z tygodnia na tydzień otrzymujemy nowy produkt. Produkt, który potencjalnie może postawić na głowie nawet całe branże. Oczywiście, większość nowych narzędzi i aplikacji opiera się o technologię Chata GPT, lub podobnych. Jednak elastyczność z jaką możliwe jest jego wykorzystanie sprawia, że po pierwsze, tempo rozwoju jest bardzo szybkie, po drugie, nie sposób przewidzieć kierunek jego rozwoju i spektrum nowych zastosowań. Dodatkowo, w tle przewija się wiele aspektów prawnych, które są relatywnie nowe i wciąż niewystarczająco uregulowane. Wciąż nie mamy odpowiedzi na pytania, które informacje mogą zostać użyte do trenowania algorytmów. Nie wiemy, jak powinniśmy podejść do kwestii prywatności czy ochrony własności intelektualnej. Istotnym jest również aspekt etyczny, czyli kto i do jakich celów może wykorzystywać tę technologię. Nie ma też mechanizmów ochrony oraz weryfikacji podawanych danych.

Tempo tworzenia legislacji, a nowe technologie.

Tworzenie nowej legislacji w przypadku nowych technologii zawsze jest problematyczne. Badania pokazują, że prawo regulujące nowe technologie powstaje średnio przynajmniej pięć lat po ich wdrożeniu. Weźmy pod lupę social media. Niebawem Facebook będzie świętował swoje dwudziestolecie. Jednak dopiero ostatnie lata przyniosły próbę uregulowania kwestii prywatności, dostępności mediów społecznościowych, wykorzystania danych użytkowników i cyber-bezpieczeństwa. Od niedawna dyskutuje się o zakazie dostępu do różnych aplikacji przez pracowników służby cywilnej czy możliwości korzystania z SoMe przez nieletnich.

W przypadku tak dynamicznie rozwijającej się technologii jaką jest sztuczna inteligencja, nawet kilka lat to bardzo długo. Należy pamiętać, że rozwój AI to nie tylko szanse, ale też wyzwania i zagrożenia. Weźmy za przykład inną, długo pozostawioną samej sobie innowację – kryptowaluty. Niemal nieregulowany rynek kryptowalut umożliwiał pranie brudnych pieniędzy, finansowanie działalności przestępczej oraz tworzenie piramid finansowych.

Z perspektywy rozwoju ekonomicznego tzw. otoczenie instytucjonalne, na które składa się również panujący porządek prawny, jest niezwykle istotnym czynnikiem. Otoczenie instytucjonalne może hamować lub wspomagać wzrost gospodarczy. Dlatego kluczowe jest jak najszybsze zapewnienie odpowiednich „reguł gry”. Regulacje zapewnią odpowiednie ramy rozwoju sztucznej inteligencji i wdrażanie jej w taki sposób, aby jak najlepiej posłużyła interesowi społecznemu. Kluczową kwestią jest, aby organy opowiadające za tworzenie rozwiązań legislacyjnych działały szybko i sprawnie. Rozwój AI nie będzie czekał.

Jak daleko sięga nasz wzrok.

Opinie na to, jak sztuczna inteligencja wpłynie na ludzkość są mocno spolaryzowane. W ostatnich miesiącach przedstawia się nam całe spektrum możliwości. Od optymistycznych scenariuszy, w których technologia rozwiąże wszystkie nasze problemy. Po fatalistyczne wizje świata, w których zostaniemy zastąpieni przez inteligentne maszyny. Drugi wariant wydaje się na razie przeważać.

W świecie ekonomicznym nie jest to nic nowego. Już na przełomie XVIII i XIX w. Thomas Malthus, bodaj najbardziej pesymistyczny ekonomista w historii, propagował teorię statycznych zasobów. Zakłada ona, że skoro produkcja żywności rośnie wolniej niż przyrost naturalny ludności, a podaż gruntów rolnych jest ograniczona, to nieuchronnie prowadzi to do przeludnienia. W konsekwencji, skokowo wzrastająca liczba ludności byłaby okresowo korygowana przez głód, choroby i wojny o ograniczone zasoby żywności. Dzisiaj już wiemy, że teoria się nie sprawdziła. Jej autor nie mógł przewidzieć, jaki wpływ na wydajność rolnictwa będzie miało, choćby wynalezienie nawozów sztucznych. Wiele wizji przyszłości upada, bo nie jesteśmy w stanie przewidzieć wszystkich czynników.

Chat GPT – błogosławieństwo w przebraniu?

To że, sztuczna inteligencja wpłynie na rodzaj wykonywanej przez ludzi pracy nie budzi żadnych wątpliwości. Spodziewamy się, że zastąpi czynności rutynowe i sprawi, że praca ludzka będzie potrzebna w innych sektorach, np. w usługach. Siłą rzeczy, niektóre zawody staną się mniej potrzebne, ale z pewnością powstaną nowe.

Pamiętajmy jednak, że publiczna premiera Chata GPT miała miejsce niespełna pół roku temu. Próba oceny jego wpływu na jakąkolwiek dziedzinę życia to tylko stawianie hipotez. Wizje przyszłości bez żadnego zakotwiczenia w rzeczywistości bardzo szybko pozwalają puścić wodze fantazji. Dlatego, odwróćmy perspektywę, z której rozważamy ten problem.

Szacuje się, że populacja Unii Europejskiej zmniejszy się o ok. 25 mln do 2100 roku. Co więcej, udział osób w wieku produkcyjnym (15-65 lat) zmniejszy się o ok. 10 punktów procentowych, co przekłada się na ok. 57 mln pracowników mniej. Natomiast, liczba osób w wieku poprodukcyjnym (65+ lat) wzrośnie o ponad 40 mln. Oznacza to, że na każde 5 osób w wieku produkcyjnym, będzie przypadać aż 3 emerytów. W Polsce, ze względu na niekorzystną strukturę wieku, skutki starzenia się ludności będą odczuwalne jeszcze szybciej. Obecnie w Polsce liczba osób w wieku produkcyjnym wynosi ok. 24 mln, ale do 2050 skurczy się nawet o 5 mln.

Chociaż rok 2100 wydaje się odległy, to z dużą dozą prawdopodobieństwa świat w 2050 roku zobaczymy jeszcze na własne oczy. Czy rozwój sztucznej inteligencji będzie wstanie skompensować tak drastyczny spadek podaży pracy?  Z tej perspektywy, odpowiedź twierdząca wydaje się nader optymistyczna. Biorąc pod uwagę realny problem, o którego rozwiązaniu musimy myśleć już teraz, gwałtowny rozwój sztucznej inteligencji przestaje być zagrożeniem, a może stać się remedium.